Od 01.01.2023 r. wszyscy płatnicy składek mają obowiązek posiadania konta na PUE ZUS. Obowiązek dotyczy wszystkich płatników, niezależnie od tego, czy składki opłacają tylko za siebie, czy także za pracowników. Link do rejestracji i logowania:

https://www.zus.pl/pue/rejestracja

https://www.zus.pl/portal/logowanie.npi

Instrukcja rejestracji i logowania: https://www.zus.pl/portal/pomoc/index.html?faq0005.html

Czy osobie zatrudnionej na umowie zlecenie będzie przysługiwał płatny urlop?

Pismem z dnia 5 października 2022 r. (znak III.7041.9.2022.LN) Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z wnioskiem o przedstawienie stanowiska w sprawie zapewnienia prawa do odpoczynku osobom świadczącym pracę na podstawie umów cywilnoprawnych – np. w oparciu o umowę zlecenia, umowę o dzieło czy też samozatrudnionym.

Rzecznik Praw Obywatelskich skierował wystąpienie do Ministra Rodziny i Polityki Społecznej na skutek wniosku Związku Zawodowego Filmowców (ZZF) o podjęcie działań w zakresie uregulowania norm dotyczących minimalnego czasu wypoczynku osób samozatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych. ZZF wskazał, że filmowcy świadczą pracę wyłącznie w oparciu o umowy cywilnoprawne.

Zgodnie z art. 66 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej: „Pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów; maksymalne normy czasu pracy określa ustawa”.

Jak wskazała M. Florczak-Wątor [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. II, red. P. Tuleja, LEX/el. 2021, art. 66:

„Prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przysługuje „każdemu”. Należy przyjąć, że chodzi tu o każdego, kto wykonuje pracę, bez względu na jego status prawny. Prawo to nie jest zatem zastrzeżone wyłącznie dla pracowników w rozumieniu Kodeksu pracy, ale przysługuje również osobom zatrudnionym na podstawie umów cywilnoprawnych, osobom samozatrudnionym, wolontariuszom, funkcjonariuszom publicznym, żołnierzom itd”.

Biorąc pod uwagę Konstytucję RP także osoby świadczące pracę w oparciu o umowy cywilnoprawne (np. umowę zlecenia) powinny faktycznie móc realizować prawo do wypoczynku. Należy jednak pamiętać, że chociażby umowa zlecenie jest wykorzystywana w bardzo różnych sytuacjach. Czasami zlecenie jest wykonywane pod kierownictwem pracodawcy, w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym. W zasadzie zleceniodawca może w takich przypadkach domagać się ustalenia istnienia stosunku pracy. W innych wypadkach zlecenie ogranicza się do wykonywania ściśle określonych czynności w określonym czasie np. przeprowadzenie wdrożenia systemu informatycznego w firmie. W takim przypadku zleceniodawca  z założenia, przez krótki okres czasu, ma świadczyć intensywną pracę na rzecz zleceniobiorcy. Podobnie wygląda sytuacja prawnika przyjmującego zlecenie na prowadzenie sprawy sądowej. Problematyczne może okazać się także uregulowanie prawa do odpoczynku osób, które faktycznie rozliczają się ze swoim zleceniodawcą w oparciu o ilość przepracowanych godzin. Zleceniobiorca może przecież po prostu przez pewien czas nie pracować i w ten sposób realizować prawo do wypoczynku.

Pomijając problemy wynikające z ogromnej różnorodności stosunków cywilnoprawnych których potencjalnie może dotyczyć regulacja, potencjalne wprowadzenie płatnego urlopu dla umów zlecenia przyniesie dodatkowe koszty przedsiębiorcom. Nie negując konstytucyjnego prawa do wypoczynku, należy zauważyć, że w dobie galopującej inflacji, stale rosnących cen gazu i energii, nie powinno się obciążać pracodawców kolejnymi kosztami.

Ewentualne  wprowadzenie urlopu i norm regulujących czas pracy dla osób zatrudnionych w oparciu o umowy cywilnoprawne wymaga przede wszystkim woli politycznej rządzących. Obecnie sprawa jest na etapie wystąpienia Rzecznika Praw Obywatelskich do właściwego ministra. Jej dalszy bieg zależy głównie od decyzji politycznej. Niemniej sprawa ma istotne znaczenia dla przedsiębiorców i wymaga monitoringu.

W dniu 26 września 2022 r. zostały opublikowane rekomendacje Prezesa UOKiK (dalej: „Rekomendacje”) zawierające wytyczne dotyczące oznaczeń treści reklamowych przez Influencerów.

Zgodnie z definicją zawartą w Rekomendacjach Influencer (od ang. influence – wpływ) jest to „twórca aktywnie prowadzący swoje media społecznościowe, komunikujący się ze swoimi obserwatorami […]”.

Stworzenie Rekomendacji miało na celu ochronę konsumentów oraz zwiększenie ich świadomości w zakresie treści publikowanych w mediach społecznościowych. Niezgodne z prawem jest takie reklamowanie produktów przez Influencerów, które może wprowadzić konsumenta w błąd, np. brak wyróżnienia materiałów reklamowych i nieodróżnianie ich od materiałów niekomercyjnych. Wszelkie udostępniane przez Influencerów materiały, które wiążą się z uzyskaniem przez nich jakiejkolwiek korzyści majątkowej muszą zostać oznaczone jako treść reklamowa. 

Prezes UOKiK wskazał w Rekomendacjach nieuczciwe praktyki rynkowe:

- zaniechanie wprowadzające w błąd – polega na pominięciu istotnych informacji potrzebnych przeciętnemu konsumentowi do podjęcia decyzji dotyczącej umowy i tym samym powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął (art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym);

- kryptoreklama – polega na wykorzystywaniu treści publicystycznych w środkach masowego przekazu w celu promocji produktu w sytuacji gdy przedsiębiorca zapłacił za tę promocję, a nie wynika to wyraźnie z treści lub z obrazów lub dźwięków łatwo rozpoznawalnych przez konsumenta (art. 7 pkt 11 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym);

- czyn nieuczciwej konkurencji - wypowiedź, która, zachęcając do nabywania towarów lub usług, sprawia wrażenie neutralnej informacji (art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji).

Wobec powyższego w Rekomendacjach został wyróżniony charakter komercyjny podejmowanych przez Influencerów współprac z różnymi markami, których oznaczenie jest konieczne w celu uniknięcia kar prawnych. Wśród współprac komercyjnych zostały również wskazane autopromocje czyli reklamę marki własnej, a także prezenty czyli popularne paczki PR, których oznaczanie zgodnie z Rekomendacjami jest również obowiązkowe.

W Rekomendacjach zostały  zróżnicowane rodzaje podejmowanych przez Influencerów współpracy komercyjnych, np. ze względu na sposób zawarcia umowy, formę wynagrodzenia, wpływ reklamodawcy na materiał oraz czas trwania współpracy. Warto podkreślić, że obowiązek oznaczenia treści reklamowej istnieje niezależnie od tego w jaki sposób rozlicza się Influencer (pieniężnie, w zamian za rabat czy w zamian za otrzymany produkt) oraz sposób zawarcia przez niego umowy (forma papierowa, przez e – mail, telefon czy komunikator) – wszystkie bowiem materiały zawierające przekaz handlowy, za które Influancer otrzymał korzyść materialną, powinien jasno oznaczać jako MATERIAŁ REKLAMOWY i wskazywać promowaną markę.

Zmiana umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która nie została zgłoszona do sądu rejestrowego w terminie sześciu miesięcy od dnia jej dokonania, nie wywołuje skutków prawnych (art. 256 § 3 w zw. z art. 169 § 1 KSH). Uchwała SN z 29.4.2022 r., III CZP 75/22

Wymóg zgłoszenia zmiany umowy spółki do sądu rejestrowego narzuca art. 255 § 1 k.s.h. i art. 256 § 1 k.s.h. Z kolei według odesłania z art. 256 § 3 k.s.h., odpowiednio stosuje się m.in. art. 169 k.s.h. do każdej zmiany umowy, bez względu na zakres czy znaczenie tych zmian. Jednak nie wskazano w treści tego przepisu, jakie konkretnie zmiany mogłyby ewentualnie podlegać rygorom z art. 169 k.s.h.

Sąd Najwyższy orzekł, że „Konstrukcja z art. 169 k.s.h. przewidująca rozwiązanie umowy wskazuje, że nie ma tu nieważności bezwzględnej umowy spółki, zaś zastosowana przez ustawodawcę sankcja ma skutek wyłącznie ex nunc. Założenia leżące u podstaw takiej charakterystyki skutku naruszenia obowiązku z art. 169 k.s.h. (sama czynność prawna nie jest wadliwa, staje się wadliwa dopiero w następstwie braku realizacji obowiązku rejestrowego) uwzględniające bezpieczeństwo obrotu, stają się aktualne również w ramach problematyki zmiany umowy spółki. Niespełnienie warunków określonych w art. 169 k.s.h. powoduje utratę mocy obowiązującej uchwały. Stąd przyjęta w uchwale formuła o „bezskuteczności” zmiany umowy spółki, jako konsekwencji uchybienia sześciomiesięcznego terminu na zgłoszenie zmiany do sądu rejestrowego.”

Z dniem 13 października 2022 r. wejdą w życie zmiany Kodeksu spółek handlowych, wprowadzone ustawą z dnia 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 807). Najważniejsze zmiany:

1. obliczanie kadencji i mandatu członków zarządu i rady nadzorczej w pełnych latach obrotowych, co w konsekwencji powoduje wygaśnięcie mandatu z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowego za ostatni rok obrotowy w kadencji danego członka;
2. nałożenie obowiązku zachowania staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności i dochowania lojalności wobec spółki podczas pełnienia funkcji członka zarządu lub członka rady nadzorczej oraz niewyjawianie tajemnic przedsiębiorstwa także po zakończeniu pełnienia tej funkcji, co umożliwia pociągniecie tych osób do odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną spółce i działanie w sprzeczności z interesem spółki w wyniku podjętych działań lub decyzji, co w szczególności ma znaczenie przy ewentualnym zgłoszeniu wniosku o upadłość spółki, jednakże zastosowanie tej regulacji następuje tylko, gdy wyżej wymienieni działali z przekroczeniem ryzyka gospodarczego, zachowując się przy tym lojalnie wobec spółki;
3. dodanie zasady „business judgement rule”, polegającej na nienaruszaniu obowiązku dołożenia staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności przez członka zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidatora, jeśli postępując lojalnie wobec spółki, działał w granicach uzasadnionego ryzyka gospodarczego (w tym w oparciu o informacje, analizy i opinie, które powinny być w danych okolicznościach uwzględnione przy dokonywaniu starannej oceny);
4. rozszerzenie kompetencji rady nadzorczej poprzez m.in.: nałożenie obowiązku składania zarządowi sprawozdania z wyników ocen i sprawozdania z działalności rady nadzorczej za ubiegły rok obrotowy, możliwość badania przez radę nadzorczą wszystkich dokumentów spółek, dokonywania rewizji stanu majątku spółki, żądania sporządzenia lub przekazania informacji, dokumentów, wyjaśnień lub sprawozdań dotyczących spółki, a w szczególności z jej działalności lub majątku od zarządu, prokurentów i osób zatrudnionych w spółce na podstawie umowy o pracę lub wykonujących czynności w sposób regularny w spółce na podstawie umowy zlecenia albo innej umowy o podobnym charakterze (dane te należy przekazać niezwłocznie, nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia zgłoszenia żądania, chyba że wskazano w nim dłuższy termin), prawo rady nadzorczej do ustanowienia komitetu doraźnego lub stałego do pełnienia określonych czynności nadzorczych i składającego się z członków rady nadzorczej, nałożenie obowiązku obligatoryjnego zawiadomienia kluczowego biegłego rewidenta sporządzającego sprawozdanie finansowe spółki w przypadku, gdy podlega ono badaniu ustawowemu, prawo rady nadzorczej do podjęcia uchwały o zbadaniu na koszt spółki sprawy dot. majątku lub działalności spółki przez wybranego doradcę rady nadzorczej, obowiązek zwoływania posiedzeń rady nadzorczej poprzez zaproszenia;
5. obowiązek protokołowania uchwał zarządu oraz uchwał rady nadzorczej;
6. wprowadzenie instytucji grupy spółek, czyli spółki dominującej i spółki bądź spółek zależnych, które są spółkami kapitałowymi i kierują się (zgodnie z uchwałą o uczestnictwie w grupie spółek) wspólną strategią do realizacji celu jakim jest wspólny interes – interes grupy spółek (o ile nie zmierza on do pokrzywdzenia wierzycieli lub wspólników mniejszościowych albo akcjonariuszy mniejszościowych spółki zależnej), co uzasadnia sprawowanie przez spółkę dominującą kierownictwa nad spółką zależną albo spółkami zależnymi;
7. wprowadzenie przepisów dot. odpowiedzialności karnej za nieprzekazanie informacji, dokumentów, sprawozdań lub wyjaśnień oraz  za utrudnianie dostępu do dokumentów i nieudzielanie informacji i rozszerzenie o nie zakazu sprawowania funkcji członka zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, likwidatora lub prokurenta, a także o przestępstwa z Kodeksu karnego dotyczące sprzedajności, przekupstwa, płatnej protekcji i nadużycia funkcji (art. 228-231 Kodeksu karnego).